CLOSE LOOK
De rentecurve – het grotere plaatje

De curve van de Amerikaanse staatsobligatierente wordt wel eens als een soort glazen bol beschouwd, die het verloop van de economische groei, de inflatie en de rente kan voorspellen. Wat is die curve precies en brengt zij echt de toekomst in kaart? We bespreken hoe de rentecurve tot stand komt, wat zij vertegenwoordigt en of die bovennatuurlijke vermogens echt zijn.

We beginnen bij het begin. Om hun investeringen te financieren, geven overheden obligaties uit. Die ‘leningen’ worden terugbetaald over een bepaalde looptijd, die afhangt van de omvang van het project of de rente die de overheid wil betalen. Dat kan gaan van drie maanden tot dertig jaar. Op een kortlopende obligatie is de rente doorgaans laag. Een langerlopende obligatie biedt meer rente om beleggers te belonen voor het risico dat er in de loop der tijd iets verandert.

Een grafiek met de actuele rente op staatsobligaties met verschillende looptijden, van kort tot lang, vertoont normaliter een gestaag stijgend patroon. Trek een lijn langs die punten en je hebt een rentecurve. De vorm van die curve is echter niet in steen gebeiteld, want de obligaties worden actief verhandeld op de markt. Wanneer de economische context wijzigt, kan de curve steiler of vlakker worden. Het is die vorm die een idee geeft van hoe positief of negatief beleggers de economische toekomst inschatten.

In de jaren net voor de pandemie waren er een paar momenten waarop de gewoonlijk licht stijgende Amerikaanse rentecurve plaats maakte voor een dalende lijn op langere looptijden. Dat wordt een ‘inverse rentecurve’ genoemd. Die oogt zorgwekkend en wordt vaak gezien als een signaal dat de groei in de toekomst lager zal liggen dan vandaag. Ze wordt zelfs een voorbode genoemd van een recessie en doet zo de alarmbellen afgaan op de aandelenmarkten.

Dit jaar zorgt een steilere rentecurve voor alarmgeluiden. De rente op langerlopende Amerikaanse obligaties is sterk gestegen, terwijl die op kortlopende uitgiften dicht bij nul blijft. Wat kunnen we daaruit afleiden? Ten eerste dat de Amerikaanse begrotingsstimuli de economie kunnen doen oververhitten, wat de inflatie zou aanwakkeren en de rente hoger zou duwen. Ten tweede dat de Fed van plan is om het herstel kracht bij te zetten met uiterst lage rentetarieven. Alles is natuurlijk vatbaar voor interpretatie, maar het is zonneklaar dat de Fed rustig blijft en bereid is om op weg naar normalere tijden een inflatiepiek op korte termijn te tolereren.