CLOSE LOOK
Re-globalisering: wat is het grote verhaal?

De afgelopen jaren, die werden gekenmerkt door de wereldwijde pandemie en geopolitieke spanningen, waren een periode van de-globalisering van de wereldhandel. Ondanks de verstoring van de gevestigde handelsorde, met zijn uitgebreide toeleveringsketens, blijven er echter wel nieuwe handelspatronen ontstaan. Dit leidt tot de vorming van verschillende wereldwijde leveranciersrelaties. We volgen de ontwikkeling van deze trends, die de Wereldhandelsorganisatie (WTO) in haar jaarverslag omschrijft als "re-globalisering".

Laten we eerst eens terugkijken naar het tijdperk van de globalisering. Dit tijdperk begon in het begin van de jaren negentig, toen ontwikkelde markteconomieën de productie van onderdelen begonnen uitbesteden aan verschillende lagelonenlanden wereldwijd. Hun doel was meer efficiëntie, wat uiteindelijk leidde tot een verlaging van de kosten. Dat deden ze door het productieproces op te splitsen in verschillende fasen. Deze fasen konden dan worden uitgevoerd in andere wijdverspreide economieën over de hele wereld, waarbij zoveel mogelijk werd geprofiteerd van lokale specialisaties. De Chinese economie paste zo goed bij deze trend dat China al snel de bijnaam "fabriek van de wereld" kreeg.

De komst van de Covid-19 pandemie begin 2020 betekende een ware doodsteek voor de globalisering van de handel. De verstoring van goed geoliede toeleveringsketens resulteerde in inefficiëntie, flessenhalzen en stijgende kosten, die uiteindelijk de inflatie zouden aanwakkeren. De Russische invasie van Oekraïne in 2022 veroorzaakte verdere breuken in de mondiale handelspatronen, omdat mondiale allianties opnieuw werden ingesteld. Multinationale fabrikanten haastten zich om re-shoring of friend-shoring allianties op te zetten om de levering van hun onderdelen te garanderen. Deze nieuwe allianties hebben misschien nog wat tijd nodig om tot stand te komen, maar zullen uiteindelijk resulteren in meer gediversifieerde wereldwijde toeleveringsketens.

Deze nieuwe mondiale integratie van de handel wordt omschreven als re-globalisering. Dat houdt in dat bedrijven hun toeleveringsketens verleggen naar landen die bondgenoten zijn, hoewel ze misschien nog niet de meest efficiënte leveranciers zijn. Ondanks de hierboven geschetste moeilijkheden merkt de WTO op dat de wereldhandel blijft bloeien, dat is deels te danken aan de uitbreiding van digitale diensten en de handel in milieugoederen. In 2022 steeg de waarde van de wereldhandel in goederen met 12% tot 25,3 biljoen dollar. Nieuwe handelsrelaties vervangen de toeleveringsketens die door geopolitieke krachten zijn verstoord. Voor multinationals ligt de focus nu sterk op hun veerkracht en betrouwbaarheid.

De WTO stimuleert meer samenwerking tussen handelspartners die voorheen onbekend waren en die geconfronteerd worden met de uitdagingen van nationale veiligheid, ongelijkheid in rijkdom en klimaatverandering. Onderzoek heeft aangetoond dat opkomende economieën zoals India, Vietnam en Indonesië waarschijnlijk zullen kunnen profiteren, gezien hun productiekosten en demografische profielen. Tot de begunstigden van de ontwikkelde markten behoren economieën zoals Duitsland, dat een hoge productiviteit en een grote vrijheid van ondernemerschap kent. Hoewel China misschien zijn plaats als "de fabriek van de wereld" verliest, zal de re-globalisering waarschijnlijk niet leiden tot een piek in de Chinese economische groei, maar eerder op de noodzaak om zich aan te passen en te profiteren van nieuwe handelsallianties.